Starlink G4-22 (27.08.2022) - obserwacja w 41 dni od startu

Licząca 53 obiekty paczka G4-22 satelitów Starlink wystartowała 17 lipca o godz. 14:20 CEST. Pogodna sobota i trwająca aktualnie widoczność tej paczki w już bardzo dużym rozproszeniu zachęciła mnie do sprawdzenia na ile skutecznie przygaszane są te satelity w dłuższym czasie od wejścia na orbitę. O ile po starcie bywają sytuacje widoczności jasnego zwartego sznureczka kilkudziesięciu obiektów jeden za drugim, choć i w tym względzie SpaceX coraz większe postępy odnosi, o tyle w dłuższy czas od startu gdy satelity zbliżają się na swoje docelowe orbity są już przygaszone na tyle, przynajmniej teoretycznie, by nie były widoczne okiem nieuzbrojonym.

Nigdy dotąd nie sprawdzałem jak sytuacja ma się po kilkudziesięciu dniach od wystrzelenia, więc relacjonowany sobotni przypadek jest moim debiutem jeśli chodzi o tak późną względem startu obserwację tych satelitów. Odkąd 17 lipca zostały wyniesione w przestrzeń kosmiczną, paczka G4-22 w zmierzaniu ku swoim właściwym orbitom uległa już podzieleniu na kilka mniejszych grup, z których najliczniejszą liczącą 33 satelity spróbowałem wczoraj złapać zarówno gołym okiem, jak i lornetką i aparatem. W ponad miesięcznym opóźnieniu obserwacji wobec dnia wystrzelenia mówić trzeba nie tylko o dzieleniu się tej jak i innych paczek na mniejsze grupy, ale także o bardzo dużym rozproszeniu między każdym z satelitów. W przypadku tej części paczki, która była celem obserwacji, 33 obiekty licząc od pierwszego (Starlink-4276) do ostatniego (Starlink-4038) potrzebowały aż 5 minut 44 sekund aby minąć lokalny południk, co daje średnio 10 sekund czasu przerwy między momentem minięcia danego punktu na niebie przez dwa sąsiadujące satelity. Predykacja Heavens Above wyglądała bowiem następująco:

STARLINK-4276 21:29:41 10° W 21:32:36 75° S 21:33:51 31° E

STARLINK-4257 21:29:50 10° W 21:32:46 75° S 21:34:01 31° E

STARLINK-4268 21:30:10 10° W 21:33:05 75° S 21:34:19 31° E

STARLINK-4052 21:30:19 10° W 21:33:14 75° S 21:34:27 31° E

STARLINK-4273 21:30:28 10° W 21:33:24 75° S 21:34:36 31° E

STARLINK-4278 21:30:39 10° W 21:33:35 75° S 21:34:47 31° E

STARLINK-4298 21:30:46 10° W 21:33:42 75° S 21:34:55 31° E

STARLINK-4258 21:30:55 10° W 21:33:51 75° S 21:35:04 32° E

STARLINK-4300 21:31:05 10° W 21:34:01 75° S 21:35:13 32° E

STARLINK-4294 21:31:24 10° W 21:34:21 75° S 21:35:32 32° E

STARLINK-3683 21:31:34 10° W 21:34:29 75° S 21:35:40 32° E

STARLINK-4117 21:31:44 10° W 21:34:41 75° S 21:35:51 32° E

STARLINK-4299 21:32:02 10° W 21:34:58 75° S 21:36:08 33° E

STARLINK-4095 21:32:12 10° W 21:35:08 75° S 21:36:17 33° E

STARLINK-4090 21:32:31 10° W 21:35:28 76° S 21:36:38 33° E

STARLINK-4105 21:32:40 10° W 21:35:37 76° S 21:36:47 33° E

STARLINK-4104 21:32:50 10° W 21:35:47 76° S 21:36:56 33° E

STARLINK-4110 21:32:59 10° W 21:35:56 76° S 21:37:05 33° E

STARLINK-4055 21:33:09 10° W 21:36:06 76° S 21:37:14 33° E

STARLINK-4116 21:33:19 10° W 21:36:15 76° S 21:37:24 33° E

STARLINK-4021 21:33:28 10° W 21:36:25 76° S 21:37:33 33° E

STARLINK-4111 21:33:38 10° W 21:36:35 76° S 21:37:43 34° E

STARLINK-4114 21:33:47 10° W 21:36:44 76° S 21:37:51 34° E

STARLINK-4093 21:33:57 10° W 21:36:54 76° S 21:38:00 34° E

STARLINK-4096 21:34:07 10° W 21:37:04 76° S 21:38:10 34° E

STARLINK-4088 21:34:16 10° W 21:37:13 76° S 21:38:20 34° E

STARLINK-4087 21:34:26 10° W 21:37:22 76° S 21:38:28 34° E

STARLINK-4054 21:34:35 10° W 21:37:32 76° S 21:38:38 35° E

STARLINK-4098 21:34:44 10° W 21:37:42 76° S 21:38:47 35° E

STARLINK-4040 21:34:54 10° W 21:37:51 76° S 21:38:56 35° E

STARLINK-4045 21:35:01 10° W 21:37:56 76° S 21:38:59 36° E

STARLINK-4077 21:35:04 10° W 21:38:01 76° S 21:39:05 35° E

STARLINK-4038 21:35:23 10° W 21:38:20 76° S 21:39:23 36° E

Zatem nie było już mowy o tym, aby myśleć o ujrzeniu całej paczki czy choćby jej najliczniejszej części "na raz", bo 344 sekundy między górowaniem pierwszego a 33 satelity w tej części paczki oznacza jej rozpiętość na długości 158 stopni, prawie całego firmamentu od wschodu przez południe do zachodu. Prognoza wyliczała jasność satelitów (wszystkich z tej grupy 33 satelitów) na poziomie 2,6 mag., a więc wyraźnie jaśniejszych od najjaśniejszych gwiazd Plejad widocznych dobrze gołym okiem.

W praktyce żadnego z satelitów nie dało się wypatrzeć bez lornetki (10x50), która pozwoliła mi oszacować jasność najwyraźniejszych z nich na około 5 mag. Nie było więc mowy o obserwacji gołym okiem, ale skoro zwykła lornetka wystarcza na ich złapanie to niestety pod kątem ochrony naturalnej ciemności nocnego nieba widać tu jeszcze duże pole do poprawy. Nietrudno się domyślić, że w takim przypadku światłoczułe matryce aparatów nawet na kilkusekundowej ekspozycji już będą łatwo rejestrować ślad każdego z takich obiektów, o dłuższym naświetlaniu nie wspominając. Pocieszeniem niech jest tu fakt, że paczka ta nadal nie jest rozmieszczona w pozycji docelowej na właściwych orbitach, lecz wciąż systematycznie się rozprasza w dążeniu do zamierzonych położeń. Dopiero wówczas można liczyć na spadki jasności poszczególnych obiektów poniżej 7 mag.

A7SII w trybie APS-C, Mitakon 50mm na f/0.95 (ekw. ognisk. 75mm), ISO 40.000, 1/50sek.

Subskrybuj nowe treści także poprzez kanał Polskiego AstroBlogera na YouTube

Nagranie jest przyspieszone o 500% tak aby przelot całej grupy 33 satelitów dało się zmieścić w około półtorej minuty filmu. W trakcie obserwacji Słonce przebywało nie całe 15 stopni pod horyzontem. Nie było widoczne flarowanie - wszystkie obiekty cechowały się stabilną jasnością, ale pewne różnice w blasku dało się lornetką zaobserwować - jednak tych różnic większość z tych 33 satelitów miała dość zbliżony blask. Pozostaje trzymać kciuki za SpaceX w dalszych pracach nad redukowaniem jasności satelitów i procedur zmniejszających ich wpływ na nocne niebo.

Najnowsza paczka G4-23 wystartowała dzisiejszego poranka o godz. 05:41 CEST i o ile aura pozwoli, najbliższe poranki mogą przynieść szansę na widoczność satelitów w zwartej jeszcze formie w postaci Starlink-train widocznego w jednym momencie na odcinku kilku stopni kątowych, o ile nie będą przygaszone tak, jak podczas coraz większej ilości ostatnich startów. Mapki i komentarz w bieżąco aktualizowanym tekście zbiorczym.

  f    t    yt   Bądź na bieżąco z tekstami, zapowiedziami, alarmami zorzowymi i wiele więcej - dołącz do stałych czytelników bloga na Facebooku, obserwuj blog na Twitterze, subskrybuj materiały na kanale YouTube lub zapisz się do Newslettera.