Upadek wielkiego meteorytu w Rosji (15.02.2013)

W kilkanaście godzin przed tym, jak mamy się stać świadkami bliskiego wyjątkowego wydarzenia - bliskiego przelotu planetoidy 2012 DA14 w pobliżu Ziemi, jesteśmy świadkami innego historycznego wydarzenia. Prawdopodobnie najlepiej udokumentowanego i największego upadku meteorytu na Ziemię od czasu katastrofy Tunguskiej w 1908 roku!

15 lutego 2013 roku miał być pamiętnym dniem ze względu na wieczorny przelot 2012 DA14 w odległości zaledwie 34 tysięcy kilometrów od Ziemi. Tym czasem nadchodzące wieczorem wydarzenie zdaje się być już niczym wobec tego, co miało miejsce kilka godzin temu w Rosji.

Pod Czelabińskiem doszło do upadku meteorytu, który wcześniej jako potężny bolid obserwowany był przez licznych świadków w czasie wchodzenia w ziemską atmosferę i rozjaśniania okolicznych regionów blaskiem wręcz oślepiającym.

Zjawisko miało miejsce około godz. 04:20 CET (09:20 czasu lokalnego). Chwilę wcześniej naoczni świadkowie - zwłaszcza kierowcy samochodów, w których zainstalowane były kamery rejestrujące ruch na drodze, widzieli moment wejścia bolidu w atmosferę i jego eksplozję podczas spalania. Krótko po uderzeniu meteorytu w Ziemię, po regionie rozeszła się fala uderzeniowa odpowiadająca za wiele zniszczeń, zwłaszcza rozbitych okien w promieniu kilku kilometrów od centrum zdarzenia. Z głównym meteorytem powiązanych było kilka mniejszych odłamków powstałych w końcowej eksplozji kilkanaście kilometrów nad powierzchnią Ziemi.

Niektóre z tych odłamków spadły na pobliskie rejony Czelabińska i im również towarzyszyły mniejsze, słabsze w skutkach fale uderzeniowe. Fabryka cynku we wspomnianym mieście doświadczyła uderzenia jednego z fragmentów meteorytu w dach, w którym powstała ogromna dziura, a jedna strona ściany budynku została znacznie naruszona. W wielu budynkach pobliskich miast z okien wyleciały szyby, pracownicy różnych placówek poczuli skutki przejścia fali uderzeniowej nawet siedząc bezpiecznie w swoich biurach (niżej nagrania) i traciły równowagę momentalnie przewracając się na ziemię. Ponad 1000 osób odniosło rany cięte i złamania. Fala uderzeniowa po upadku meteorytu była odczuwalna dla 20 rozlegle rozmieszczonych stacji International Monitoring System (IMS).

Nie wiadomo jakich konkretnie rozmiarów mógł być meteor przed wejściem w atmosferę. Sądząc po nagraniach, relacjach świadków i skutkach niewykluczone, że jego średnica mogła dochodzić do 15-20 metrów, a masa przed spaleniem do 10 000 ton. Wstępna analiza ze strony agencji NASA sugeruje, iż obiekt wszedł w atmosferę z prędkością około 18 km/sek., a ostateczne rozerwanie meteoru miało miejsce na wysokości około 20-25 km. Wyzwolona energia prawdopodobnie przekroczyła 500 kt (co jest łączną wartością uwolnioną przez cały etap przechodzenia przez atmosferę, a nie energią wygenerowaną w jednej chwili).

Meteor wszedł w atmosferę od wschodniej strony nieba, z zupełnie odmiennego rejonu spodziewanej dziś asteroidy 2012 DA14. W związku z tym nie należy wiązać tych dwóch wydarzeń, co już sugerują niektóre media. Zgodnie z analizą NASA, meteor wchodząc w atmosferę ze strony lewej na prawo względem wschodzącego Słońca musiał poruszać się z północnego kierunku ku południowemu. Trajektoria planetoidy 2012 DA14 jest całkowite przeciwna, z południa ku północy i nijak ma się do wydarzenia z porannych godzin.

Mimo to mamy do czynienia z historycznym wydarzeniem, największym tego typu od czasu katastrofy Tunguskiej w 1908 roku. Wraz z wieczornym przelotem 2012 DA14, którego raczej nie będziemy mieli szansy dostrzec ze względu na całkowite zachmurzenie nieba, doszło do niezwykłego zbiegu okoliczności, o którym nie da się zapomnieć. Przy takich niespodziewanych wydarzeniach trudno wyrazić emocje w słowach, lepiej popatrzeć na materiał zgromadzony przez licznych świadków zjawiska:

Credit: CarCrashCompilation

Credit: englishrussiatv

Credit: George Dominik

UPDATE 16.10

Około godz. 16:40 czasu lokalnego doszło do wydobycia głównego meteorytu, jaki kilka miesięcy temu spadł w okolicach Czelabińska, do jeziora Chebarkul. Rozmiary są imponujące! Do tej pory znaleziono już 13 mniejszych fragmentów meteorytu. Ostatecznie wiadomo, że wszystkie odłamki meteorytu spadły na tereny obwodów: czelabińskiego, tiumeńskiego, kurgańskiego, swierdłowskiego i  orenburskiego oraz w okolicach Baszkirii i północnego Kazachstanu. 

(http://rt.com/news/largest-fragment-meteorite-lifted-258/)

(http://rt.com/news/largest-fragment-meteorite-lifted-258/)