Czytelniku, poniższe aktualizacje są archiwalne (marzec 2017) i nie uwzględniają dzisiejszej aktywności słonecznej. W celu odczytu bieżącego komentarza przejdź do tej podstrony.
29.03.17
MALEJĄCY WPŁYW CHHSS - wraz z trzecią dobą napływu strumienia wiatru z dziury koronalnej jego wpływ na aktywność geomagnetyczną staje się wyraźnie słabszy i do wyraźniejszych rozwojów sytuacji już nie chodzi. Prędkość wiatru obniżyła się z dniem dzisiejszym do około 590-610 km/sek., przy znacznie słabszym natężeniu pola magnetycznego w granicach 6nT i skierowaniu Bz bliskim neutralnemu 0-4nT. Pozwala to od czasu do czasu na zaistnienie aktywnych (Kp=4) warunków nad biegunami, jednak o powrocie do sytuacji z pierwszej doby napływu kiedy to doszło do kilkunastogodzinnej burzy kategorii G1-G2 nie ma już co myśleć. Subtelne zorze polarne w noc z 27 na 28 marca zostały zaobserwowane od Pomorza Zachodniego po Podkarpacie i stanowiły drugie w tym roku, jednocześnie drugie w tym miesiącu wystąpienie nad naszym krajem. Opracowanie tego wydarzenia wraz z fotografiami nadesłanymi przez czytelników ukaże się na blogu za kilka dni.
WYRAŹNE OBSZARY 2644-2645 - od kilku dni na tarczy słonecznej możemy obserwować rozwój dwóch nowych obszarów aktywnych - znajdującego się w centrum 2644 i w południowo-wschodniej części tarczy 2645. Ten pierwszy w ostatnim czasie wytworzył kilka nieistotnych dla aktywności geomagnetycznej słabych rozbłysków klasy C, które jednak i tak były najwyraźniejszymi zjawiskami obserwowanymi w paśmie rentgenowskim od kilku tygodni. Jak dotąd żadna z nowych grup plam nie chce pokusić się o wyemitowanie bardziej istotnego pod względem energii rozbłysku, który w razie połączenia z koronalnym wyrzutem masy miałby szansę na wyraźne zwiększenie aktywności geomagnetycznej. Wprawdzie fazy spadkowe cykli słonecznych lubią przynosić sporadycznie bardziej rozbudowane obszary aktywne popisujące się silniejszymi rozbłyskami, ale jak dotąd wygląda na to, że regiony 2644-2645 nie chcą tej ciszy przerwać.
27.03.17
GOTOWOŚĆ ZORZOWA - od kilku godzin trwa napływ strumienia wiatru słonecznego podwyższonej prędkości uwalnianego z dziury koronalnej, która przed tygodniem przemierzała centralne rejony tarczy. Dzięki dominującemu południowemu skierowaniu pola magnetycznego (składowa Bz, krzywa czerwona) aktywność geomagnetyczna szybko się rozwinęła do poziomu słabej burzy kategorii G1 i po sześciu godzinach nie tylko nie zanikła, ale rozwinęła aktywność do umiarkowanej kategorii G2 tak jak było to w przypadku tej samej dziury koronalnej na początku marca. W momencie pisania tego komentarza (17:20 CEST) warunki wiatru słonecznego docierającego do Ziemi niezmiennie od rana pozostają bardzo obiecujące i w przypadku ich utrzymania się do zmroku nad naszym krajem można będzie liczyć na zwiększone prawdopodobieństwo uwidocznienia się po raz drugi w tym roku zorzy polarnej z co najmniej północnych województw, dlatego już w tym momencie dzięki korzystnej sytuacji w aktywności geomagnetycznej na blogu zaczyna obowiązywać stan gotowości zorzowej. Prędkość wiatru w okolicach Ziemi wzrosła z dotychczasowych 380 do blisko 630-650 km/sek., przy wcześniejszym wzroście gęstości do 20 protonów/cm3; kluczowa składowa - Bz - z krótkimi przerwami większość czasu przybiera korzystne dla rozwoju zórz polarnych południowe skierowanie o umiarkowanym natężeniu rzędu -10nT - trzymajmy kciuki by te cechy nie ulegały zmianom wraz z kolejnymi godzinami. Do tematu będę jeszcze powracać w kolejnych aktualizacjach.
Update 19:00 CEST: Choć skierowanie pola magnetycznego wciąż przeważnie jest korzystnie południowe, to natężenie jest malejące i w ciągu minionych dwóch godzin znacząco przybliżyło się do zera, co momentalnie odzwierciedla globalny indeks Kp i siła burzy - w ostatnim czasie jej aktywność osłabła do kategorii G1, która może być kontynuowana tylko jeśli uda się uniknąć długotrwałego przejścia składowej Bz na wartości dodatnie i skierowanie północne. Dla ewentualnego powrotu do sytuacji równie korzystnej jak z godzin południowych niezbędne będzie przejście tego elementu na wcześniejsze niższe wartości ujemne.
Update 21:30 CEST: Utrzymujące się południowe skierowanie pola magnetycznego wiatru słonecznego o słabym ogólnym natężeniu rzędu 5-7nT pozwala podtrzymywać słabą burzę kategorii G1 (Kp=5), ale uniemożliwia na razie ponowny rozwój sytuacji na podobieństwo godzin południowych. Z jednej strony jest to poważna przeszkoda dla silniejszej aktywności zórz polarnych, z drugiej jednak nawet taka siła burzy jak obecnie nie tak dawno, bo w noc z 21 na 22 marca przyniosła zorzę nad północne województwa. Pocieszać można się też faktem, że wieczór dopiero co się rozpoczął i napływający na Ziemię strumień wiatru z dziury koronalnej być może nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.
Update 23:30 CEST: Potwierdzenie zorzy polarnej nad Polską. Pojawiają się pierwsze relacje o okresowo widocznej subtelnej zorzy, m.in. z Wielkopolski. Jak widać mamy do czynienia z drugą burzą w tym miesiącu, która pozwala zorzom uwidocznić się nad naszymi szerokościami mimo, że aktywność plasuje się jedynie w kategorii G1. Obecnie warunki nie ulegają poważniejszym zmianom, przez resztę nocy można się spodziewać kolejnych sporadycznych okresów wzmożonej aktywności geomagnetycznej.
Czytelników, którym udało się podczas dzisiejszego zjawiska zarejestrować występujące nad Polską subtelne zorze polarne, a którzy chcieliby przedstawić efekty swoich obserwacji szerszemu gronu odbiorców w najbliższym opracowaniu tej burzy, zapraszam do nadsyłania zdjęć na kontakt@polskiastrobloger.pl lub ich zamieszczania na fejsbukowym profilu bloga, koniecznie z lokalizacją, z której obserwacja została przeprowadzona. Opracowanie wydarzenia ukaże się na witrynie za kilka dni - być może najbliższe godziny i kolejna noc przyniosą kontynuację korzystnej pogody kosmicznej dla obserwatorów z Polski.
CET -> CEST - wraz z przejściem z czasu zimowego na czas letni zmianie ulega format zapisu godzin podawanych dla Polski. Obowiązujący w Polsce od 26 marca br. czas środkowoeuropejski letni (CEST) wyprzedza czas uniwersalny (UTC) o dwie zamiast jednej godziny. W czasie letnim pozostaniemy do 28 października.
24.03.17
BURZA G1: OPRACOWANIE - z dniem dzisiejszym ukazało się opracowanie pierwszej w tym roku burzy magnetycznej zakończonej widocznością zorzy polarnej z północnych województw. Wraz ze wskazaniem przyczyn i przebiegu burzy również garść słów o tym, co może nas czekać w najbliższych dniach - pełen tekst dostępny na blogu.
22.03.17
POLSKA ZORZA '17 #1 - na zakończenie nieco ponad dwutygodniowego okresu najniższej aktywności słonecznej od siedmiu lat polscy obserwatorzy doczekali się pierwszego w tym roku wystąpienia zorzy polarnej nad naszym krajem. Subtelne zjawisko nad północnymi województwami Polski było widoczne pierwszego wieczoru kalendarzowej wiosny głównie tam, gdzie niebo okazało się pogodne, a więc zwłaszcza na północnym zachodzie. Strumień wiatru słonecznego z dziury koronalnej w dalszym ciągu napływa na Ziemię, obecnie prędkość przekracza 700 km/sek., a skierowanie od czsu do czasu korzystnie południowe - kolejnych okresów z wzmożoną aktywnością geomagnetyczną można oczekiwać jeszcze przez najbliższe 3 dni.
Czytelników, którym udało się podczas zjawiska zarejestrować występujące nad Polską subtelne zorze polarne, a którzy chcieliby przedstawić efekty swoich obserwacji szerszemu gronu odbiorców w najbliższym opracowaniu tej burzy, zapraszam do nadsyłania zdjęć na kontakt@polskiastrobloger.pl lub ich zamieszczania na fejsbukowym profilu bloga, koniecznie z lokalizacją, z której obserwacja została przeprowadzona. Opracowanie wydarzenia ukaże się na witrynie w weekend - być może najbliższe noce przyniosą kolejne szanse na zorze polarne.
21.03.17
CHHSS NAPŁYWA - od kilku godzin rozpoczął się napływ strumienia wiatru słoneczneo podwyższonej prędkości z dziury koronalnej. Na wysokich szerokościach geograficznych rozwinęła się słaba burza magnetyczna kategorii G1, która w najbliższych 2-3 dniach może wciąż sporadycznie lub w ujęciu ciągłym zachodzić. Prędkość wiatru docierającego do Ziemi wzrosła z dotychczasowych 330-350 km/sek. do nieco ponad 600 km/sek., natężenie pola manetycznego jest umiarkowane, skierowanie przeważnie korzystnie południowe,rzędu -7, -10nT.
NOWA PLAMA PO NAJNIŻSZEJ OD 7 LAT AKTYWNOŚCI - po 15 dniach stanu czystej taczy ruch obrotowy Słońca przyniósł nam dziś piewszy od 7 marca obszar aktywny - na razie jeszcze bez oficjalnej numeracji, co zmieni się w dniu jutrzejszym. Obszar ten jest niewielki i stabilny, zatem wzrost aktywności słonecznej zapewne nie nastąpi, ale chociaż wstrzymane zostało dalsze nabijanie licznika dni z wyzerowaną liczbą Wolfa. Okres bez plam, który właśnie się zakończył był najdłuższym takim okresem od kwietnia 2010 roku gdy powoli kończyło siępoprzednie łębokie minimum słoneczne - obecnie mamy więc do czynienia z najniższą aktywnością Dziennej Gwiazdy od blisko siedmiu lat. Podobnych i znacznie dłuższych okresów głębokiej ciszy musimy się niestety spodziewać coraz więcej. Na chwilę obecną za bieżący rok mamy 27 dni z pustą tarczą słoneczną, podczas gdy rok miniony przyniósł takich dni 32. Dziś aktualny wynik po nieco ponad 2,5 miesiącach 2017 roku jest już niemal zbliżony do całościowego stanu ubiełgorocznego, tempo przyrostu dni bez plam staje się więc coraz bardziej wyraźne.
17.03.17
CORAZ GŁĘBSZA CISZA - już jedenasty dzień z rzędu tarcza słoneczna pozostaje całkowicie wolna od obszarów aktywnych. Dzisiejszy dzień jest 23. dniem bez plam w 2017 roku podczas gdy cały rok poprzedni takich dni przyniósł 32. Widać wyraźnie jak coraz poważniej znajdujemy się w fazie spadkowej 24. cyklu aktywności słonecznej - pierwszy kwartał jeszcze się nie skończył, a już przyniósł jedynie 9 dni bez plam mniej od całego 2016 roku - i jak na razie nie widać szans na zmianę tej sytuacji. W najbliższym czasie oczekujmy kontynuacji całkowitej ciszy na Słońcu. W aktywności geomagnetycznej jest szansa na wzrost zaburzeń za około 4-5 dni, wówczas powinna dotrzeć do Ziemi nowa porcja strumienia wiatru słonecznego podwyższonej prędkości z dziury koronalnej widocznej na zdjęciach w długości fali 211 angstremów, która zmierza ku centrum tarczy słonecznej. Z uwagi na bliskość równonocy wiosennej może okazać się, że nawet niezbyt imponujący strumień CHHSS zdoła wywołać większą niż można by tego oczekiwać w innych miesiącach aktywność zórz polarnych, dlatego choć o plamach i rozbłyskach nie ma co myśleć, to warunki wiatru słonecznego pod koniec weekendu i na początku nowego tygodnia warto mieć na uwadze.
05.03.17
CZYSTA TARCZA - wraz z kończącym się powoli napływem strumienia CHHSS, który dotarłszy do Ziemi 1 marca wywołała kilka epizodów ze słabą burzą magnetyczną kategorii G1 i jeden z kategorią G2, do znanego nam "standardu" w ostatnich miesiącach powraca sytuacja na Słońcu. Wszystkie dotychczas widoczne obszary aktywne uległy całkowitemu zanikowi, ostatnie resztki obszaru 2641 dostrzegalne jeszcze wczoraj w północno-zachodniej części tarczy także zanikły. Niestety mimo obiecującego wyglądu na początku miesiąca z tego regionu nie wynikło żadne wzmożenie aktywności słonecznej, a już po zaledwie pięciu dniach od jego uformowania przestał on być widoczny nawet na zdjęciach z pokładu sondy SDO. Z dniem 5 marca obserwujemy tym samym wyzerowanie liczby Wolfa (12. taki dzień w roku) i wchodzimy w czwarty w roku okres z pozbawioną plam tarczą słoneczną. W najbliższym czasie oczekujmy kontynuacji bardzo niskiej aktywności słonecznej i w dalszym ciągu malejącego wpływu strumienia CHHSS na aktywność geomagnetyczną, która od ponad doby dominująco plasuje już się w spokojnych wartościach.
02.03.17
BURZA G1-G2 - zgodnie z poprzednim komentarzem aktywność geomagnetyczna wywoływana przez napływający strumień wiatru z dziury koronalnej o dominująco południowym skierowaniu pola magnetycznego, zdołała wzrosnąć do poziomu słabej burzy magnetycznej kategorii G1, a przez niespełna trzy godziny kategorii G2 (między godz. 22:00 a 01:00 CET w noc z 1 na 2 marca) - co było pierwszymi zaburzeniami w ziemskim polu magnetycznym na tym poziomie od rozpoczęcia roku. Można przypuszczać, że podczas tego pojedynczego epizodu z burzą G2 istniało wysokie prawdopodobieństwo widoczności zorzy polarnej z północnych regionów naszego kraju w związku z możliwym w marcu i kwietniu efektem równonocy, jednak dominująca od wieczoru pochmurna i deszczowa aura uniemożliwiała jakiekolwiek próby obserwacji.
Podczas tej pierwszej doby napływu CHHSS prędkość wiatru docierającego do Ziemi przekroczyła 740 km/sek. wobec 370-390 km/sek. przed dotarciem pierwszych porcji strumienia; gęstość wiatru tradycyjnie spadła wraz ze wzrostem prędkości poniżej 10 protonów/cm3, ale najważniejsza składowa wiatru - skierowanie pola magnetycznego przeważająco pozostawała południowa, pozwalając na rozwój sytuacji - sprzyjało temu także umiarkowane natężenie pola w okolicach 10nT. Zmiana warunków przyszła wraz z dzisiejszym porankiem - natężenie spadło do 3-5nT, co przy południowym skierowaniu Bz pozwala jak dotąd na aktywne (Kp=4) warunki geomagnetyczne na wysokich szerokościach geograficznych. Podczas najbliższej i następnej doby możliwe jednak sporadyczne okresy z burzową pogodą kosmiczną o ile tylko natężenie pola w napływającym strumieniu CHHSS ulegnie zwiększeniu przy utrzymującym się południowym skierowaniu.
01.03.17
KOLEJNY CHHSS - wraz z rozpoczęciem marca powoli dostajemy się pod wpływ nowego strumienia wiatru podwyższonej prędkości uwalnianego z dziury koronalnej widocznej na zdjęciach w długości fali 211 angstremów już na zachód od centrum tarczy słonecznej. Prędkość wiatru w okolicach Ziemi z wczorajszych 370-390 km/sek. wzrosła obecnie do około 470 km/sek. i w kolejnych godzinach powinna przekroczyć próg 500 km/sek. Wraz z początkiem napływu CHHSS otwiera się trzydniowe okienko, podczas którego można liczyć na sporadycznie wzmożoną aktywność geomagnetyczną, być może do poziomu słabej burzy, co jak zawsze będzie uzależnione od natężenia i kierunku pola magnetycznego wiatru słonecznego w napływającym strumieniu. Jak na razie natężenie jest słabe w okolicach 5nT, a skierowanie neutralne z dominacją południowego - o ile taka sytuacja się utrzyma lub siła południowego skierowania (Bz - krzywa czerwona) ulegnie zwiększeniu, aktywne (Kp=4) i burzowe na poziomie kategorii G1 (Kp=5) warunki pogody kosmicznej mogą zaistnieć w przeciągu najbliższych 2-3 dni. W związku z wchodzeniem w okres bliski równonocy nie można wykluczyć szans na większy niż zwykle zasięg występowania zorzy polarnej podczas ewentualnej burzy magnetycznej łącznie z umiarkowanymi szerokościami geograficznymi - o ile oczywiście sytuacja ulegnie rozwojowi.
ROZWÓJ PLAM - w południowo-wschodniej części tarczy rozwija się nowy obszar aktywny 2641 zbudowany wprawdzie z niewielkich plam, ale z tendencją do rozwoju - kolejne dni przyniosą odpowiedź, czy region ten zdoła wykształcić pole magnetyczne na tyle skomplikowane, by mogły w nim zachodzić istotne rozbłyski. Obszar 2638 bez przejawów aktywności zmierza spokojnie ku zachodniej krawędzi tarczy, a obszar 2640 zbudowany już tylko z jednej drobnej plamy niemal przestał być dostrzegalny. Innymi słowy - bardzo niskiej aktywności słonecznej kontynuacja - choć warto pamiętać o obszarze 2641, który być może zechce stać się dla nas jakąś odskocznią od tej coraz bardziej dominującej ciszy.
29.03.17
MALEJĄCY WPŁYW CHHSS - wraz z trzecią dobą napływu strumienia wiatru z dziury koronalnej jego wpływ na aktywność geomagnetyczną staje się wyraźnie słabszy i do wyraźniejszych rozwojów sytuacji już nie chodzi. Prędkość wiatru obniżyła się z dniem dzisiejszym do około 590-610 km/sek., przy znacznie słabszym natężeniu pola magnetycznego w granicach 6nT i skierowaniu Bz bliskim neutralnemu 0-4nT. Pozwala to od czasu do czasu na zaistnienie aktywnych (Kp=4) warunków nad biegunami, jednak o powrocie do sytuacji z pierwszej doby napływu kiedy to doszło do kilkunastogodzinnej burzy kategorii G1-G2 nie ma już co myśleć. Subtelne zorze polarne w noc z 27 na 28 marca zostały zaobserwowane od Pomorza Zachodniego po Podkarpacie i stanowiły drugie w tym roku, jednocześnie drugie w tym miesiącu wystąpienie nad naszym krajem. Opracowanie tego wydarzenia wraz z fotografiami nadesłanymi przez czytelników ukaże się na blogu za kilka dni.
WYRAŹNE OBSZARY 2644-2645 - od kilku dni na tarczy słonecznej możemy obserwować rozwój dwóch nowych obszarów aktywnych - znajdującego się w centrum 2644 i w południowo-wschodniej części tarczy 2645. Ten pierwszy w ostatnim czasie wytworzył kilka nieistotnych dla aktywności geomagnetycznej słabych rozbłysków klasy C, które jednak i tak były najwyraźniejszymi zjawiskami obserwowanymi w paśmie rentgenowskim od kilku tygodni. Jak dotąd żadna z nowych grup plam nie chce pokusić się o wyemitowanie bardziej istotnego pod względem energii rozbłysku, który w razie połączenia z koronalnym wyrzutem masy miałby szansę na wyraźne zwiększenie aktywności geomagnetycznej. Wprawdzie fazy spadkowe cykli słonecznych lubią przynosić sporadycznie bardziej rozbudowane obszary aktywne popisujące się silniejszymi rozbłyskami, ale jak dotąd wygląda na to, że regiony 2644-2645 nie chcą tej ciszy przerwać.
GOTOWOŚĆ ZORZOWA - od kilku godzin trwa napływ strumienia wiatru słonecznego podwyższonej prędkości uwalnianego z dziury koronalnej, która przed tygodniem przemierzała centralne rejony tarczy. Dzięki dominującemu południowemu skierowaniu pola magnetycznego (składowa Bz, krzywa czerwona) aktywność geomagnetyczna szybko się rozwinęła do poziomu słabej burzy kategorii G1 i po sześciu godzinach nie tylko nie zanikła, ale rozwinęła aktywność do umiarkowanej kategorii G2 tak jak było to w przypadku tej samej dziury koronalnej na początku marca. W momencie pisania tego komentarza (17:20 CEST) warunki wiatru słonecznego docierającego do Ziemi niezmiennie od rana pozostają bardzo obiecujące i w przypadku ich utrzymania się do zmroku nad naszym krajem można będzie liczyć na zwiększone prawdopodobieństwo uwidocznienia się po raz drugi w tym roku zorzy polarnej z co najmniej północnych województw, dlatego już w tym momencie dzięki korzystnej sytuacji w aktywności geomagnetycznej na blogu zaczyna obowiązywać stan gotowości zorzowej. Prędkość wiatru w okolicach Ziemi wzrosła z dotychczasowych 380 do blisko 630-650 km/sek., przy wcześniejszym wzroście gęstości do 20 protonów/cm3; kluczowa składowa - Bz - z krótkimi przerwami większość czasu przybiera korzystne dla rozwoju zórz polarnych południowe skierowanie o umiarkowanym natężeniu rzędu -10nT - trzymajmy kciuki by te cechy nie ulegały zmianom wraz z kolejnymi godzinami. Do tematu będę jeszcze powracać w kolejnych aktualizacjach.
Update 19:00 CEST: Choć skierowanie pola magnetycznego wciąż przeważnie jest korzystnie południowe, to natężenie jest malejące i w ciągu minionych dwóch godzin znacząco przybliżyło się do zera, co momentalnie odzwierciedla globalny indeks Kp i siła burzy - w ostatnim czasie jej aktywność osłabła do kategorii G1, która może być kontynuowana tylko jeśli uda się uniknąć długotrwałego przejścia składowej Bz na wartości dodatnie i skierowanie północne. Dla ewentualnego powrotu do sytuacji równie korzystnej jak z godzin południowych niezbędne będzie przejście tego elementu na wcześniejsze niższe wartości ujemne.
Update 21:30 CEST: Utrzymujące się południowe skierowanie pola magnetycznego wiatru słonecznego o słabym ogólnym natężeniu rzędu 5-7nT pozwala podtrzymywać słabą burzę kategorii G1 (Kp=5), ale uniemożliwia na razie ponowny rozwój sytuacji na podobieństwo godzin południowych. Z jednej strony jest to poważna przeszkoda dla silniejszej aktywności zórz polarnych, z drugiej jednak nawet taka siła burzy jak obecnie nie tak dawno, bo w noc z 21 na 22 marca przyniosła zorzę nad północne województwa. Pocieszać można się też faktem, że wieczór dopiero co się rozpoczął i napływający na Ziemię strumień wiatru z dziury koronalnej być może nie powiedział jeszcze ostatniego słowa.
Update 23:30 CEST: Potwierdzenie zorzy polarnej nad Polską. Pojawiają się pierwsze relacje o okresowo widocznej subtelnej zorzy, m.in. z Wielkopolski. Jak widać mamy do czynienia z drugą burzą w tym miesiącu, która pozwala zorzom uwidocznić się nad naszymi szerokościami mimo, że aktywność plasuje się jedynie w kategorii G1. Obecnie warunki nie ulegają poważniejszym zmianom, przez resztę nocy można się spodziewać kolejnych sporadycznych okresów wzmożonej aktywności geomagnetycznej.
Czytelników, którym udało się podczas dzisiejszego zjawiska zarejestrować występujące nad Polską subtelne zorze polarne, a którzy chcieliby przedstawić efekty swoich obserwacji szerszemu gronu odbiorców w najbliższym opracowaniu tej burzy, zapraszam do nadsyłania zdjęć na kontakt@polskiastrobloger.pl lub ich zamieszczania na fejsbukowym profilu bloga, koniecznie z lokalizacją, z której obserwacja została przeprowadzona. Opracowanie wydarzenia ukaże się na witrynie za kilka dni - być może najbliższe godziny i kolejna noc przyniosą kontynuację korzystnej pogody kosmicznej dla obserwatorów z Polski.
CET -> CEST - wraz z przejściem z czasu zimowego na czas letni zmianie ulega format zapisu godzin podawanych dla Polski. Obowiązujący w Polsce od 26 marca br. czas środkowoeuropejski letni (CEST) wyprzedza czas uniwersalny (UTC) o dwie zamiast jednej godziny. W czasie letnim pozostaniemy do 28 października.
24.03.17
BURZA G1: OPRACOWANIE - z dniem dzisiejszym ukazało się opracowanie pierwszej w tym roku burzy magnetycznej zakończonej widocznością zorzy polarnej z północnych województw. Wraz ze wskazaniem przyczyn i przebiegu burzy również garść słów o tym, co może nas czekać w najbliższych dniach - pełen tekst dostępny na blogu.
22.03.17
POLSKA ZORZA '17 #1 - na zakończenie nieco ponad dwutygodniowego okresu najniższej aktywności słonecznej od siedmiu lat polscy obserwatorzy doczekali się pierwszego w tym roku wystąpienia zorzy polarnej nad naszym krajem. Subtelne zjawisko nad północnymi województwami Polski było widoczne pierwszego wieczoru kalendarzowej wiosny głównie tam, gdzie niebo okazało się pogodne, a więc zwłaszcza na północnym zachodzie. Strumień wiatru słonecznego z dziury koronalnej w dalszym ciągu napływa na Ziemię, obecnie prędkość przekracza 700 km/sek., a skierowanie od czsu do czasu korzystnie południowe - kolejnych okresów z wzmożoną aktywnością geomagnetyczną można oczekiwać jeszcze przez najbliższe 3 dni.
Czytelników, którym udało się podczas zjawiska zarejestrować występujące nad Polską subtelne zorze polarne, a którzy chcieliby przedstawić efekty swoich obserwacji szerszemu gronu odbiorców w najbliższym opracowaniu tej burzy, zapraszam do nadsyłania zdjęć na kontakt@polskiastrobloger.pl lub ich zamieszczania na fejsbukowym profilu bloga, koniecznie z lokalizacją, z której obserwacja została przeprowadzona. Opracowanie wydarzenia ukaże się na witrynie w weekend - być może najbliższe noce przyniosą kolejne szanse na zorze polarne.
21.03.17
CHHSS NAPŁYWA - od kilku godzin rozpoczął się napływ strumienia wiatru słoneczneo podwyższonej prędkości z dziury koronalnej. Na wysokich szerokościach geograficznych rozwinęła się słaba burza magnetyczna kategorii G1, która w najbliższych 2-3 dniach może wciąż sporadycznie lub w ujęciu ciągłym zachodzić. Prędkość wiatru docierającego do Ziemi wzrosła z dotychczasowych 330-350 km/sek. do nieco ponad 600 km/sek., natężenie pola manetycznego jest umiarkowane, skierowanie przeważnie korzystnie południowe,rzędu -7, -10nT.
NOWA PLAMA PO NAJNIŻSZEJ OD 7 LAT AKTYWNOŚCI - po 15 dniach stanu czystej taczy ruch obrotowy Słońca przyniósł nam dziś piewszy od 7 marca obszar aktywny - na razie jeszcze bez oficjalnej numeracji, co zmieni się w dniu jutrzejszym. Obszar ten jest niewielki i stabilny, zatem wzrost aktywności słonecznej zapewne nie nastąpi, ale chociaż wstrzymane zostało dalsze nabijanie licznika dni z wyzerowaną liczbą Wolfa. Okres bez plam, który właśnie się zakończył był najdłuższym takim okresem od kwietnia 2010 roku gdy powoli kończyło siępoprzednie łębokie minimum słoneczne - obecnie mamy więc do czynienia z najniższą aktywnością Dziennej Gwiazdy od blisko siedmiu lat. Podobnych i znacznie dłuższych okresów głębokiej ciszy musimy się niestety spodziewać coraz więcej. Na chwilę obecną za bieżący rok mamy 27 dni z pustą tarczą słoneczną, podczas gdy rok miniony przyniósł takich dni 32. Dziś aktualny wynik po nieco ponad 2,5 miesiącach 2017 roku jest już niemal zbliżony do całościowego stanu ubiełgorocznego, tempo przyrostu dni bez plam staje się więc coraz bardziej wyraźne.
17.03.17
CORAZ GŁĘBSZA CISZA - już jedenasty dzień z rzędu tarcza słoneczna pozostaje całkowicie wolna od obszarów aktywnych. Dzisiejszy dzień jest 23. dniem bez plam w 2017 roku podczas gdy cały rok poprzedni takich dni przyniósł 32. Widać wyraźnie jak coraz poważniej znajdujemy się w fazie spadkowej 24. cyklu aktywności słonecznej - pierwszy kwartał jeszcze się nie skończył, a już przyniósł jedynie 9 dni bez plam mniej od całego 2016 roku - i jak na razie nie widać szans na zmianę tej sytuacji. W najbliższym czasie oczekujmy kontynuacji całkowitej ciszy na Słońcu. W aktywności geomagnetycznej jest szansa na wzrost zaburzeń za około 4-5 dni, wówczas powinna dotrzeć do Ziemi nowa porcja strumienia wiatru słonecznego podwyższonej prędkości z dziury koronalnej widocznej na zdjęciach w długości fali 211 angstremów, która zmierza ku centrum tarczy słonecznej. Z uwagi na bliskość równonocy wiosennej może okazać się, że nawet niezbyt imponujący strumień CHHSS zdoła wywołać większą niż można by tego oczekiwać w innych miesiącach aktywność zórz polarnych, dlatego choć o plamach i rozbłyskach nie ma co myśleć, to warunki wiatru słonecznego pod koniec weekendu i na początku nowego tygodnia warto mieć na uwadze.
05.03.17
CZYSTA TARCZA - wraz z kończącym się powoli napływem strumienia CHHSS, który dotarłszy do Ziemi 1 marca wywołała kilka epizodów ze słabą burzą magnetyczną kategorii G1 i jeden z kategorią G2, do znanego nam "standardu" w ostatnich miesiącach powraca sytuacja na Słońcu. Wszystkie dotychczas widoczne obszary aktywne uległy całkowitemu zanikowi, ostatnie resztki obszaru 2641 dostrzegalne jeszcze wczoraj w północno-zachodniej części tarczy także zanikły. Niestety mimo obiecującego wyglądu na początku miesiąca z tego regionu nie wynikło żadne wzmożenie aktywności słonecznej, a już po zaledwie pięciu dniach od jego uformowania przestał on być widoczny nawet na zdjęciach z pokładu sondy SDO. Z dniem 5 marca obserwujemy tym samym wyzerowanie liczby Wolfa (12. taki dzień w roku) i wchodzimy w czwarty w roku okres z pozbawioną plam tarczą słoneczną. W najbliższym czasie oczekujmy kontynuacji bardzo niskiej aktywności słonecznej i w dalszym ciągu malejącego wpływu strumienia CHHSS na aktywność geomagnetyczną, która od ponad doby dominująco plasuje już się w spokojnych wartościach.
02.03.17
BURZA G1-G2 - zgodnie z poprzednim komentarzem aktywność geomagnetyczna wywoływana przez napływający strumień wiatru z dziury koronalnej o dominująco południowym skierowaniu pola magnetycznego, zdołała wzrosnąć do poziomu słabej burzy magnetycznej kategorii G1, a przez niespełna trzy godziny kategorii G2 (między godz. 22:00 a 01:00 CET w noc z 1 na 2 marca) - co było pierwszymi zaburzeniami w ziemskim polu magnetycznym na tym poziomie od rozpoczęcia roku. Można przypuszczać, że podczas tego pojedynczego epizodu z burzą G2 istniało wysokie prawdopodobieństwo widoczności zorzy polarnej z północnych regionów naszego kraju w związku z możliwym w marcu i kwietniu efektem równonocy, jednak dominująca od wieczoru pochmurna i deszczowa aura uniemożliwiała jakiekolwiek próby obserwacji.
Podczas tej pierwszej doby napływu CHHSS prędkość wiatru docierającego do Ziemi przekroczyła 740 km/sek. wobec 370-390 km/sek. przed dotarciem pierwszych porcji strumienia; gęstość wiatru tradycyjnie spadła wraz ze wzrostem prędkości poniżej 10 protonów/cm3, ale najważniejsza składowa wiatru - skierowanie pola magnetycznego przeważająco pozostawała południowa, pozwalając na rozwój sytuacji - sprzyjało temu także umiarkowane natężenie pola w okolicach 10nT. Zmiana warunków przyszła wraz z dzisiejszym porankiem - natężenie spadło do 3-5nT, co przy południowym skierowaniu Bz pozwala jak dotąd na aktywne (Kp=4) warunki geomagnetyczne na wysokich szerokościach geograficznych. Podczas najbliższej i następnej doby możliwe jednak sporadyczne okresy z burzową pogodą kosmiczną o ile tylko natężenie pola w napływającym strumieniu CHHSS ulegnie zwiększeniu przy utrzymującym się południowym skierowaniu.
01.03.17
KOLEJNY CHHSS - wraz z rozpoczęciem marca powoli dostajemy się pod wpływ nowego strumienia wiatru podwyższonej prędkości uwalnianego z dziury koronalnej widocznej na zdjęciach w długości fali 211 angstremów już na zachód od centrum tarczy słonecznej. Prędkość wiatru w okolicach Ziemi z wczorajszych 370-390 km/sek. wzrosła obecnie do około 470 km/sek. i w kolejnych godzinach powinna przekroczyć próg 500 km/sek. Wraz z początkiem napływu CHHSS otwiera się trzydniowe okienko, podczas którego można liczyć na sporadycznie wzmożoną aktywność geomagnetyczną, być może do poziomu słabej burzy, co jak zawsze będzie uzależnione od natężenia i kierunku pola magnetycznego wiatru słonecznego w napływającym strumieniu. Jak na razie natężenie jest słabe w okolicach 5nT, a skierowanie neutralne z dominacją południowego - o ile taka sytuacja się utrzyma lub siła południowego skierowania (Bz - krzywa czerwona) ulegnie zwiększeniu, aktywne (Kp=4) i burzowe na poziomie kategorii G1 (Kp=5) warunki pogody kosmicznej mogą zaistnieć w przeciągu najbliższych 2-3 dni. W związku z wchodzeniem w okres bliski równonocy nie można wykluczyć szans na większy niż zwykle zasięg występowania zorzy polarnej podczas ewentualnej burzy magnetycznej łącznie z umiarkowanymi szerokościami geograficznymi - o ile oczywiście sytuacja ulegnie rozwojowi.
ROZWÓJ PLAM - w południowo-wschodniej części tarczy rozwija się nowy obszar aktywny 2641 zbudowany wprawdzie z niewielkich plam, ale z tendencją do rozwoju - kolejne dni przyniosą odpowiedź, czy region ten zdoła wykształcić pole magnetyczne na tyle skomplikowane, by mogły w nim zachodzić istotne rozbłyski. Obszar 2638 bez przejawów aktywności zmierza spokojnie ku zachodniej krawędzi tarczy, a obszar 2640 zbudowany już tylko z jednej drobnej plamy niemal przestał być dostrzegalny. Innymi słowy - bardzo niskiej aktywności słonecznej kontynuacja - choć warto pamiętać o obszarze 2641, który być może zechce stać się dla nas jakąś odskocznią od tej coraz bardziej dominującej ciszy.
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.
Komentarze
Prześlij komentarz
Zainteresował Ciebie wpis? Masz własne spostrzeżenia? Chcesz dołączyć do dyskusji lub rozpocząć nową? Śmiało! :-)
Jak możesz zostawić komentarz? - Instrukcja
Pamiętaj o Polityce komentarzy
W komentarzach możesz stosować podstawowe tagi HTML w znacznikach <> jak b, i, a href="link"