Czytelniku, poniższe informacje są archiwalne (lipiec 2015) i nie dotyczą aktualnej aktywności słonecznej. Aby odczytywać bieżący komentarz przejdź do tej podstrony.
31.07.15
CICHY POCZĄTEK, CICHY KONIEC - miesiąc kończymy bez niespodzianek, w nastroju w jakim go powitaliśmy. Aktywność słoneczna pozostaje bardzo niska, na tarczy widoczne są głównie drobne plamy nierozbudowujące się lub będące wręcz na etapie zaniku. Jedyna 2394 jest nieco wyraźniejsza, posiada dziś rozmiar 120 milionowych powierzchni, ale i proste pole magnetyczne typu alpha wykluczające w teorii zdolność do emisji silniejszych rozbłysków. Od dziś zdjęcia z SDO w długości fali 171 angstremów ponownie ukazują pustkę za wschodnią krawędzią i brak potencjalnych nowych plam, które mogłyby wstąpić na tarczę w najbliższych dniach. Obszar 2394 okazał się ostatnim, którego pojawienie zwiastowały kilka dni temu pętle magnetyczne widoczne ze wspomnianego kanału AIA171. Początek sierpnia okaże się więc bardzo podobny do początku ostatnich trzech miesięcy, bez większych zmian w temacie aktywności słonecznej.
Od kilku godzin rejestrowany jest wzrost prędkości wiatru do około 550 km/godz. zwiazany z docieraniem do Ziemi strumienia wiatru z niewielkiej dziury koronalnej, która kończy przemierzanie centralnych obszarów tarczy słonecznej na południe od równika. Możliwe zaburzenia w polu magnetycznym na poziomie Kp=4-5.
29.07.15
STAN Z 29.07 - dzisiejsza dopiero trzecia aktualizacja komentarza Solar Update w ostatniej dekadzie lipca łatwo daje do zrozumienia z jak niską aktywnością słoneczną wciąż mamy do czynienia. Miesiąc się kończy, a to dopiero 14 wpis na tej podstronie od początku lipca. Jeśli kolejny miesiąc nie przyniesie większych zmian możliwe, że z powodu uśpionego Słońca komentarze te będą aktualizowane jeszcze rzadziej - czyżby trwający trzeci kwartał miał przynieść najgłębszą jak do tej pory w roku ciszę? Lipiec zdaje się to potwierdzać, poczekajmy zatem na sierpień.
W temacie oczywiście brak zmian na korzyść obserwatorów czy spragnionych zórz polarnych. Przy wschodniej krawędzi tarczy słonecznej widocznych jest dziś 5 plam, z czego 4 o bardzo drobnych rozmiarach, nieco bardziej wyróżnia się tylko obszar 2391 - do dostrzeżenia pozostałych potrzeba zdjęć w większej rozdzielczości od standardowej. W części południowo-zachodniej obszar 2390 zbudowany z wielu drobnych plam wszedł w fazę zaniku; podążający za nim 2389 bliżej centrum - już niemal zanikł. Możliwe, że za około 3-4 doby zza północno-wschodniej krawędzi wstąpią na tarczę nowe plamy, co zdają się sugerować zdjęcia z SDO w długości fali 171 angstremów ukazujące pojaśnienia i pętle magnetyczne za wschodnią krawędzią. Nie wiadomo jednak, czy potencjalne nowe plamy nie okażą się równie drobne co te, które dziś widzimy. W obecnej sytuacji nie należy oczekiwać szans na silniejsze rozbłyski. Perspektyw na podwyższenie aktywności słonecznej w tym miesiącu już nie widać, a i sam początek sierpnia też nie zapowiada się z jakąś diametralnie odmienną sytuacją.
25.07.15
NOWE PLAMY - zgodnie z wczorajszym komentarzem unikniemy w najbliższym czasie sytuacji z całkowicie czystą tarczą słoneczną. W południowo-wschodniej części tarczy wykształciła się nowa grupa plam 2390, która dołączyła do widocznej już wczoraj przy krawędzi grupy 2389. Są to na razie obszary o niewielkiej powierzchni bez zdolności emisji silnych rozbłysków. Co najmniej do końca weekendu aktywność słoneczna powinna utrzymywać się na bardzo niskim poziomie, o ile nowe grupy nie osiągną zdolności wytwarzania rozbłysków.
24.07.15
PRAWIE CZYSTA TARCZA - głębokiej ciszy kontynuacja. Na dzisiejszych zdjęciach SDO w świetle białym w standardowej rozdzielczości 1024px można odnieść wrażenie, że tarcza jest całkowicie czysta. Nie wiele od takiego stanu nas dzieli, jednak patrząc na zdjęcia w rozdzielczości 4096px można wciąż dostrzec resztki zanikającego obszaru 2387 i zachodzącą resztkę obszaru 2386 przy krawędzi. Zza południowo-wschodniej krawędzi wzeszła nowa grupa plam o na razie niewielkich rozmiarach, ale o ile jej rozbudowa będzie postępować, powinniśmy uniknąć sytuacji z całkowicie czystą tarczą. Na dzień dzisiejszy liczba Wolfa wynosi 27, w najbliższych dniach aktywność słoneczna pozostawać będzie bardzo niska.
21.07.15
STAN Z 21.07 - aktywność słoneczna niezmiennie jest bardzo niska, liczba Wolfa wynosi zaledwie 39. Na tarczy znajdują się tylko dwa obszary aktywne - 2386 złożony z jednej plamy jest w końcowej fazie zaniku, 2387 jest stabilny, ale zbudowany z plam o niewielkiej powierzchni - łącznie wszystkie posiadają rozmiar 120 milionowych. W pozostałych miejscach tarczy aktywność plamotwórcza jest zerowa, również za wschodnią krawędzią sytuacja pozostaje niezmienna i zdjęcia z SDO w długości fali 171 angstremów wciąż nie zwiastują rychłego wstąpienia na tarczę nowych plam. Przed dwoma dniami koronografy LASCO zarejestrowały niewielki wyrzut koronalny opuszczający Słonce w godzinach porannych 19 lipca, będący efektem erupcji filamentu przy południowo-zachodniej krawędzi. Materia praktycznie w całości została skierowana na południowy zachód od linii Słońce-Ziemia, ewentualna niewielka porcja mogąca podążać w naszym kierunku nie powinna przyczynić się do istotnego wzrostu aktywności geomagnetycznej (wskaźnik Kp spodziewany na poziomie do 3-4, poniżej poziomu burzy magnetycznej). W temacie aktywności słonecznej nie należy oczekiwać większych zmian w nadchodzących dniach, obecnie produkcja plam stała się porównywalnie niska co w drugiej połowie maja i na razie nie zanosi się na przerwanie tej ciszy.
17.07.15
ROK OD WYZEROWANIA - aktywność słoneczna pozostaje bardzo niska. Widoczny w południowo-zachodniej części tarczy obszar 2384 jest w fazie zaniku, poza tym za około dwie doby zejdzie z tarczy na niewidoczną z Ziemi półkulę słoneczną. Obszar 2386 jest stabilny pod względem swoich rozmiarów (70 milionowych powierzchni) jak pola magnetycznego (alpha) i nie posiada zdolności emisji silnych rozbłysków. Nowo oznaczona grupa 2387 posiada jeszcze mniejszy rozmiar 30 milionowych powierzchni, również bez zdolności emisji silnych rozbłysków. W najbliższym czasie aktywność słoneczna powinna być kontynuowana na bardzo niskim poziomie.
W dniu dzisiejszym mija jednocześnie rok odkąd doszło do pierwszego i jednorazowego jak dotąd wyzerowania liczby Wolfa po maksimach 24. cyklu aktywności słonecznej. 17 lipca 2014 roku tarcza słoneczna stała się całkowicie pusta na czas nieco ponad 24 godzin i od tamtej pory do powtórki sytuacji nie doszło. Czy ten rok przyniesie kolejne dni bez żadnych plam z czystą tarczą słoneczną? Z uwagi na moment, w którym znajduje się obecnie ten cykl, jest to bardzo prawdopodobny scenariusz. Póki co Słońce stara się podtrzymać ciągłość dni z liczbą Wolfa wyższą od zera, ale jeśli produkcja plam wyraźnie nie ruszy, to prawdopodobieństwo czystej tarczy może niebawem rosnąć - zdjęcia z SDO w długości fali 171 angstremów po raz pierwszy w tym roku ukazują całkowitą pustkę za wschodnią krawędzią i brak pojaśnień pętli magnetycznych zwiastujących zwykle wstąpienie na tarczę nowych grup plam.
 |
| Zdjęcie z SDO z kanału AIA171 w rok po pierwszym wyzerowaniu liczby Wolfa po maksimach 24. cyklu aktywności słonecznej. Brak widocznych jasnych pętli magnetycznych za wschodnią krawędzią oznacza brak nowych grup plam, które mogłyby w najbliższych dniach wstąpić na tarczę. Na razie szanse na stan czystej tarczy są niewielkie dzięki stabilnym grupom 2386 i 2387, jednak są to obszary o niewielkich rozmiarach i brak ich rozbudowy oraz brak produkcji nowych plam w innych miejscach tarczy, może za kilka dni zwiększyć szanse na wystąpienie kolejnych dni bez plam na tarczy słonecznej. (SDO) |
16.07.15
SPADEK AKTYWNOŚCI - z powodu ubytku obszarów aktywnych i bardzo nikłej produkcji nowych plam, aktywność słoneczna spadła do bardzo niskiego poziomu, także w kwestii aktywności rozbłyskowej. Emisja rentgenowska utrzymuje się nieustannie w niskich poziomach klasy B, bez nawet słabych rozbłysków do nieistotnej klasy C; na tarczy widoczne są obecnie dwa oznaczone obszary - 2384, 2386, widoczne są jednak też zaczątki nowej grupy w części północno-zachodniej jak i nieoznaczony jeszcze obszar przy północno-wschodniej krawędzi. Wszystkie te grupy są niewielkie, stabilne magnetycznie i nie posiadają zdolności emisji silnych rozbłysków. Liczba Wolfa spadła do 39. W najbliższych dniach nie należy oczekiwać większych zmian w temacie.
13.07.15
SŁABA BURZA - początek tygodnia przyniósł nam słabą burzę magnetyczną kategorii G1 (Kp=5) na okołobiegunowych szerokościach geograficznych. Docieranie do Ziemi kolejnych porcji wiatru podwyższonej prędkości z dziury koronalnej przy kilkugodzinnej zmianie skierowania jego pola magnetycznego na południową pozwoliło na wzrost aktywności geomagnetycznej do poziomu słabej burzy, która w kolejnych godzinach powinna wygasać. W aktywności słonecznej niezmiennie niska aktywność.
12.07.15
STAN Z 12.07 - aktywność słoneczna utrzymuje się na niskim poziomie. W ostatnich 24 godzinach doszło do krótkotrwałej słabej burzy magnetycznej kategorii G1 na skutek spodziewanego wejścia Ziemi w strefę wiatru podwyższonej prędkości z dziury koronalnej. Burza okazała się krótka i zaburzenia w polu magnetycznym z poziomu Kp=5 szybko powróciły do poziomu ciszy. W najbliższym czasie szans na większe zmiany nie widać.
10.07.15
CISZA - mimo zwiększonej ilości plam aktywność słoneczna utrzymuje się na niskim poziomie. Obszar aktywny 2381 od czasu rozbłysków z 7 lipca pozostaje spokojny, pozostałe grupy plam również nie emitują silniejszych zjawisk. W co najmniej najbliższych 48 godzinach kontynuacja niskiej aktywności słonecznej. Z kolei 11-12 lipca możliwe wzrosty aktywności geomagnetycznej po spodziewanym dotarciu do Ziemi strumienia wiatru podwyższonej prędkości z dziury koronalnej, wspomnianej w komentarzu z 7 lipca.
07.07.15
SŁONECZNY MARATON: ZORZE OD BIEGUNÓW PO NOWY MEKSYK - zgodnie z zapowiedziami z dniem dzisiejszym udostępnione zostaje szczegółowe opracowanie emocjonującego okresu z aktywnością słoneczną trzeciej dekady czerwca, która przyniosła nam burze magnetyczne kategorii G4 i G2 oraz imponujące zjawiska na Słońcu. W tekście również fotografie zórz polarnych z Polski i ze świata oraz odpowiedź na pytanie czytelnika dotyczące tematu obserwacji zórz polarnych podczas sezonu białych nocy. Czytaj opracowanie.
STAN Z 07.07 - aktywność słoneczna jest umiarkowana. Obszar aktywny 2381 posiada już pole magnetyczne typu beta-gamma czyniące go pełnoprawną grupą plam do emisji silniejszych rozbłysków klasy M. W ciągu ostatniej doby jego rozmiary uległy kolejnemu zwiększeniu i obecnie wynoszą 350 milionowych powierzchni. Oznacza to, że od wczoraj wzrosły o 250 milionowych, a w ciągu dwóch dni o 320 milionowych. To szybko rosnąca grupa plam, która dzięki dynamicznej rozbudowie może uraczyć nas w najbliższych dniach większą ilością rozbłysków, o ile taka sytuacja z rozbudową się utrzyma. Na razie na jej koncie można zapisać dwa zjawiska wspomniane w komentarzu z 6 lipca. Od jutra jej pozycja na tarczy stanie się korzystna względem Ziemi. Pozostałe obszary aktywne są stabilne i nie emitują istotnych zjawisk. W centrum tarczy wykształciła się kolejna dziura koronalna, widoczna na zdjęciach z SDO w długości fali 193 angstremów. Nie posiada ona dużej rozpiętości, jednak jej pozycja na tarczy względem Ziemi jest bardzo korzystna i strumień wiatru podwyższonej prędkości przez nią uwalniany z pewnością łatwo osiągnie Ziemię w dniach 11-12 lipca. Przy sprzyjającej sytuacji niewykluczone, że zaistnieje słaba lub umiarkowana burza magnetyczna na wysokich szerokościach geograficznych.
ROZBŁYSKI, CME i BURZE - w dniu dzisiejszym na blogu w godzinach wieczornych opublikowane zostanie szczegółowe opracowanie burz magnetycznych kategorii G4 i G2 ze "słonecznego maratonu" jaki doświadczyliśmy od 21 do 27 czerwca dzięki serii silnych rozbłysków i wyrzutów koronalnych kierowanych w stronę Ziemi. W tekście również zdjęcia zórz polarnych wykonanych z Polski i ze świata oraz odpowiedź na pytanie czytelnika związane z tematem. Serdecznie zapraszam!
06.07.15
ROZWÓJ 2381 - grupa plam 2381 w północno-wschodniej części tarczy wykazuje skłonność do szybkiej rozbudowy i być może emisji silniejszych rozbłysków w najbliższych dniach. W ciągu ostatniej doby jej rozmiary wzrosły z 30 do 100 milionowych powierzchni, wyemitowała ona dziś umiarkowanie silny rozbłysk klasy M1.0 o godz. 10:44 CEST oraz M1.7 o godz. 22:40 CEST. Na razie grupa posiada proste pole magnetyczne typu beta, ale w przypadku rozwoju w kolejnych dniach równie szybkiego co w ciągu ostatniej doby, prawdopodobne jest wykształcenie kolejnych plam które uczynią tę grupę obszarem o bardziej skomplikowanym polu magnetycznym i zdolności do wytwarzania rozbłysków wyższych stanów klasy M lub X. Na razie położenie obszaru 2381 nie jest zbyt korzystne względem Ziemi do wywoływania zjawisk geoefektywnych, ale poprawi się ono za około dwie doby - wówczas jego rozbłyski czy wyrzuty koronalne mogą mieć znaczenie z punktu widzenia aktywności geomagnetycznej.
05.07.15
NISKA AKTYWNOŚĆ - aktywność słoneczna niezmiennie utrzymuje się na niskim poziomie. Widoczne grupy plam są stabilne i nie emitują silnych rozbłysków. W najbliższych 48 godzinach kontynuacja ciszy, z niewielkimi szansami na umiarkowanie silne rozbłyski w obszarze 2738 w południowo-wschodniej części tarczy. W ciągu ostatniej doby Ziemia weszła w strefę wiatru zwiększonej prędkości (zarejestrowany został wzrost prędkości z okolic 320 do niemal 600 km/sek.) co przy połączeniu z południowo skierowanym Bz pozwoliło na zaistnienie stanu słabej burzy magnetycznej kategorii G1, która przez niespełna trzy godziny posiadała kategorię G2. Obecnie warunki aktywności geomagnetycznej uległy wyciszeniu, jednak w najbliższych dniach podobne okresy wzmożonej aktywności geomagnetycznej wciąż pozostają prawdopodobne, zwłaszcza w sytuacji, gdy na Ziemię będzie dalej oddziaływać strumień wiatru podwyższonej prędkości z dziury koronalnej, która ostatnimi dniami przemierzała centralne rejony południowej części tarczy słonecznej.
02.07.15
DROBNY ROZWÓJ 2376 - obszar aktywny 2376 zwiększył nieco rozmiary do 150 milionowych powierzchni i wykształcił pole magnetyczne typu beta-gamma, czyniące go kandydatem do emisji rozbłysków klasy M. Jak dotąd z tego przywileju nie korzysta, co być może się zmieni w najbliższych dniach, o ile nie zacznie zanikać. Pozostałe grupy plam są stabilne i nie emitują silnych rozbłysków. Widoczny na zdjęciach z koronografu LASCO wyrzut koronalny z czwartkowego wieczoru jest efektem erupcji protuberancji na północno-wschodniej krawędzi tarczy. Z uwagi na umiejscowienie zjawiska, materia oczywiście w całości została skierowana daleko na północny wschód od linii Słońce-Ziemia. W następnych 48 godzinach kontynuacja niskiej aktywności słonecznej, z niewielkimi szansami na silniejsze zjawiska z grupy 2376.
01.07.15
CICHE WEJŚCIE W DRUGĄ POŁOWĘ ROKU - po sześciu miesiącach wchodzimy w drugą połowę roku, która być może przyniesie nam jeszcze więcej okresów bardzo niskiej aktywności słonecznej od pierwszej. Około trzytygodniowy okres w czerwcu podczas zwiększonej produkcji plam zdaje się być w tym momencie chwilowym przerywnikiem stanu niskiej aktywności, z którym Słońce oswaja nas coraz poważniej od połowy maja. Obecnie powróciliśmy do cichych dni z aktywnością słoneczną, ilość plam na tarczy jest niewielka, są one jak dotychczas drobnych rozmiarów i o prostych polach magnetycznych wykluczających teoretycznie emitowanie silniejszych rozbłysków.
Tyle w świetle widzialnym na początek miesiąca. W ultrafiolecie z kolei przy wykorzystaniu instrumentu AIA na pokładzie sondy SDO, w długości fali 193 angstremów, dostrzec możemy nową dziurę koronalną, która obecnie znajduje się nad poludniowo-wschodnią częścią tarczy i powoli przesuwa się ku centrum, ku bardziej geoefektywnej pozycji. Strumień wiatru podwyższonej prędkości uwalniany przez nią, powinien osiągnąć Ziemię po około 6-7 dniach, z możliwością wywołania wzrostu aktywności geomagnetycznej w razie korzystnie układającego się skierowania pola magnetycznego wiatru słonecznego wobec ziemskiego. Poza tym aktywność słoneczna pozostaje bardzo niska.
Wyjaśnienie: solar update - aktualizowane na bieżąco krótkie autorskie komentarze o ostatnich zjawiskach na Słońcu i wszelkich wydarzeniach związanych z pogodą kosmiczną. Na początku miesiąca* komentarze są zerowane i publikowane od nowa (najstarsze komunikaty z danego miesiąca ukazują się u dołu podstrony, nowe na górze). W przypadku okresów niskiej aktywności słonecznej, aktualizacje ukazują się co 2-4 dni, w przypadku podwyższonej aktywności raz lub kilka razy dziennie. Zadaniem tych komunikatów jest odpowiedzieć na pytania czytelników:
Komentarze