Ostatnia aktualizacja komentarza: 02.05 16:00 CEST [14:00 UTC]
02.05.24
IMPAKT - około godz. 13:15 UTC (15:15 CEST) odnotowany został znaczny wzrost natężenia pola magnetycznego (Bt) wiatru słonecznego z 10 do blisko 20nT, przy wyraźnym nasileniu południowego kierunku pola (Bz) do -18nT, niewielkim skoku prędkości z 350 do nieco ponad 400 km/sek. i drobnym wzroście gęstości z 5 do około 10 protonów/cm3. Zmiana głównych parametrów wskazuje jednoznacznie na uderzenie CME, tak więc obecnie nie ma już wątpliwości co charakteru zmian jakie obserwujemy - CME spodziewany 1 maja ewidentnie dotarł w tym momencie. Nasilenie pola magnetycznego do blisko 20nT i jego południowy kierunek pomimo niewygórowanej prędkości powinny uruchomić wyraźniejszą aktywność geomagnetyczną. O ile te wartości utrzymają się przez dłuższy czas, niewykluczona nawet umiarkowana/silna burza magnetyczna kategorii G2-G3 - wobec dominującej pogodnej aury nad Polską miejmy nadzieję, że obecnie rejestrowane parametry utrzymają się do wieczora.
17:00 CEST: Natężenie całkowite (Bt) pola magnetycznego w dalszym ciągu rośnie i przekroczyło już próg 20nT, osiągając obecnie 22nT, przy stabilnie południowym kierunku (Bz) na poziomie -12nT. To słabsze odchylenie ujemne, niż przed godziną, ale wciąż czerpiące około połowę możliwości z dostępnego potencjału. Wzrosła także gęstość dochodząca do 20p/cm3. W efekcie osiągnęliśmy już słabą burzę magnetyczną kategorii G1, która przy obecnie stabilnym południowym kierunku składowej Bz powinna się jeszcze rozwinąć.
18:30 CEST: Przekroczyliśmy przed momentem już próg umiarkowanej burzy magnetycznej kategorii G2. Obecna aktywność burzy jest już wystarczająca dla wystąpienia zorzy rejestrowalnej fotograficznie co najmniej w północnej połowie kraju, a wizualnie widocznej z północnych województw (pod warunkiem występowania po zmroku - stąd zostaje nam nadzieja by te warunki się utrzymały do wieczora). Obecnie sytuacja stała się jednak bardziej wątpliwa, a kolejne nasilenie burzy staje pod znakiem zapytania - pole magnetyczne wiatru słonecznego okresowo odbija ku skierowaniu północnemu, co jest tłumieniem rozwoju aktywności burzy, a w razie stabilności parametru - szybkim jej wygaszaniem. O ile są to tymczasowe wahania burza będzie mogła zostać podtrzymana, gorzej jeśli parametr ten ustabilizuje się przy północnym (dodatnim) kierunku na dłuższy okres.
19:30 CEST: Powracamy do stabilnie bardzo korzystnego kierunku pola magnetycznego (Bz) obecnie o wartości około -17nT przy całkowitym natężeniu (Bt) 20nT. To niemal pełne wykorzystywanie dużego potencjału powinno poskutkować rozwojem sytuacji do silnej burzy magnetycznej kategorii G3 w następnych kilkunastu-kilkudziesięciu minutach w sam raz na zmrok nad Polską pod warunkiem utrzymania się tych wartości.
20:10 CEST: ALARM ZORZOWY. Rozpoczęła się silna burza magnetyczna kategorii G3. To już aktywność gwarantująca widoczność zorzy polarnej z północnej połowy kraju oraz praktycznie gwarantująca dostrzegalność fotograficzną z województw południowych. Sytuacja stabilizuje się w coraz korzystniejszym wydaniu - silnie południowy kierunek składowej Bz na poziomie -17nT nie wykazuje skłonności do słabnięcia, co zwiastuje przedłużoną silną aktywność geomagnetyczną.
SPÓŹNIONY POWIEW CME? - nad ranem około godz. 07:30 UTC zaznaczył się niewielki ruch w warunkach wiatru słonecznego, być może związany z później przybyłym koronalnym wyrzutem masy modelowanym przez SWPC na pierwszy majowy wieczór (który nie przyniósł efektów napływu CME). Dzisiejsza zmiana w wietrze także nie jest imponująca i nie dająca pełnej jasności czy oczekiwany wczoraj CME jest jej powodem, ale dająca pewne szanse na wywołanie stanu niestabilności w ziemskim polu magnetycznym (Kp=4) lub słabą burzę magnetyczną kategorii G1 o ile obecne parametry się utrzymają: natężenie pola magnetycznego (Bt) wzrosło z 4 do 13nT, przy stabilnym korzystnie południowym kierunku (Bz) rzędu -8 do -12nT. Ta zmiana jest kluczowa - utrzymanie obecnych wartości Bt/Bz będzie podstawą dla ewentualnego rozruszania aktywności geomagnetycznej, choć z uwagi na słabe parametry gęstości i prędkości (odpowiednio około 5p/cm3 i około 350 km/sek.) i tak nie będzie ona mogła się stać zbyt wysoką.
ROZWÓJ AR3663 - w północno-wschodniej części tarczy ruszył nieco wyraźniejszy rozwój grupy plam 3663, która zaczyna emitować sporadyczne umiarkowanie silne rozbłyski klasy M bez powiązanych z nimi CME, ale dających szansę na kolejne silniejsze zjawiska, być może także eruptywne. Dziś zachodzi także obszar 3654, który po około dwutygodniowej wędrówce przez tarczę słoneczną rozpoczyna przejście przez stronę Słońca niewidoczną z ziemskiej perspektywy. Czy zobaczymy go ponownie? Odpowiedź poznamy tuż po połowie miesiąca.
01.05.24
AKTYWNY POCZĄTEK MAJA - w noc z 30.04/01.05 obszar aktywny 3654 wytworzył najsilniejszy ze swoich dotychczasowych rozbłysków klasy M9.5 niemal osiągający najwyższą klasę zjawisk. Niestety rozbłysk był impulsywny i nie towarzyszył mu koronalny wyrzut masy. CME zaistniał z kolei po słabym, lecz długotrwałym rozbłysku klasy C5.8 z godzin porannych, także w regionie 3654. Jak na niewielką siłę rozbłysku wyrzut koronalny był bardzo okazały, ale z uwagi na zaistnienie tuż przy zachodniej krawędzi tarczy słonecznej (jutro żegnamy się z obszarem 3654) materia została wyrzucona wyraźnie na południe i zachód względem układu Słońce-Ziemia. Szersze omówienie zjawisk dostępne w osobnym tekście na łamach bloga.
AKTYWNY POCZĄTEK MAJA - w noc z 30.04/01.05 obszar aktywny 3654 wytworzył najsilniejszy ze swoich dotychczasowych rozbłysków klasy M9.5 niemal osiągający najwyższą klasę zjawisk. Niestety rozbłysk był impulsywny i nie towarzyszył mu koronalny wyrzut masy. CME zaistniał z kolei po słabym, lecz długotrwałym rozbłysku klasy C5.8 z godzin porannych, także w regionie 3654. Jak na niewielką siłę rozbłysku wyrzut koronalny był bardzo okazały, ale z uwagi na zaistnienie tuż przy zachodniej krawędzi tarczy słonecznej (jutro żegnamy się z obszarem 3654) materia została wyrzucona wyraźnie na południe i zachód względem układu Słońce-Ziemia. Szersze omówienie zjawisk dostępne w osobnym tekście na łamach bloga.
PRZELOTNY CME - w popołudniowych godzinach 30 kwietnia zaznaczył się niewielki ruch w parametrach wiatru słonecznego sugerujący bliskie rozminięcie z Ziemią wyrzutu koronalnego - jednego z wielu uwolnionych w poprzednich dniach na trajektorie nie kolidujące z naszą planetą, ale nieznacznie ją wymijające. W maksimum niewielkich zaburzeń (Kp=4) natężenie całkowite pola magnetycznego (Bt) wzrosło do 13nT przy kierunku południowym schodzącym do -8, momentami -10nT, ale przy wahaniach tej wartości w zazwyczaj mniejszych wartościach i niewielkim wzroście prędkości z 380 do 420 km/sek. i gęstości z 5 do 25 protonów/cm3 stan burzy magnetycznej nie zaistniał. W drugiej połowie nocy z 30.04/01.05 dane wiatru z DSCOVR sugerują wejście w linię strumieniową o północnej polaryzacji z ustaniem wahań natężenia i kierunku pola magnetycznego, a w konsekwencji wygaszenie i tak niewielkiej aktywności geomagnetycznej.
Dziś niewykluczone jest dotarcie do Ziemi słabego CME z rozbłysku klasy C2.6 z 29 kwietnia. Model WSA-Enlil sugeruje możliwość muśnięcia naszej planety przez boczną flankę tego wyrzutu około godz. 19:00 UTC, choć zmiana warunków prognozowana jest na na tyle słabym poziomie, że nie prognozuje się nawet słabej burzy magnetycznej w efekcie tego CME. Czy wyrzut koronalny faktycznie dotrze do Ziemi przekonamy się w najbliższych godzinach.
FILAMENT SIĘ TRZYMA - od kilku dni obserwować możemy dość duży filament rozciągający się na południe od słonecznego równika, a z dniem dzisiejszym osiągający także centralny południk i najlepszą pozycję do ewentualnej erupcji z korzystnie ukierunkowanym wobec Ziemi wyrzutem koronalnym. Niestety jak na razie struktura ta nie uległa magnetycznej niestabilności i trzyma się dzielnie nie wykazując skłonności do rozerwania. Taka erupcja może jednak nastąpić w dowolnym momencie bez zwiastunów ją poprzedzających, tak więc miejmy nadzieję, że dziś lub najpóźniej jutro jeszcze zdąży ona wybuchnąć emitując CME o dogodnym kierunku dla myślenia o późniejszym rozwoju aktywności zórz polarnych. O ile filament pozostanie niezachwiany do piątku, jego oddalenie się od południka poskutkuje znacznie zmniejszonym już prawdopodobieństwem uwolnienia potencjalnego CME ku Ziemi.
AWARYJNA KONSERWACJA SIECI SWPC - SWPC poinformowała, że z uwagi na doświadczanie nieplanowanej awarii sieci planowane są 2 maja awaryjne konserwacje mogące skutkować niedostępnością danych aktywności słonecznej, geomagnetycznej i wiatru słonecznego lub nieprawidłowościami w działaniu sieci. W efekcie 2 maja mniej więcej między 13:00 a 13:15 UTC wystąpi okresowa niestabilność sieci, między 15 a 16 UTC znaczne ograniczenie usług SWPC, między 19:00 a 19:15 UTC ponowna niestabilność sieci, a od godz. 20 do 22 UTC testowanie, z możliwością okresowych niestabilności już na ograniczoną skalę. Obserwowane dziś i jutro przerwy występować będą do czasu rozwiązania problemów.
Archiwum: LIVE Solar Update (kwiecień 2024)
Wyjaśnienie: solar update - aktualizowane na bieżąco krótkie autorskie komentarze o ostatnich zjawiskach na Słońcu i wszelkich wydarzeniach związanych z pogodą kosmiczną. Na początku miesiąca* komentarze są zerowane i publikowane od nowa (najstarsze komunikaty z danego miesiąca ukazują się u dołu podstrony, nowe na górze). W przypadku okresów niskiej aktywności słonecznej, aktualizacje ukazują się co 2-4 dni, w przypadku podwyższonej aktywności raz lub kilka razy dziennie. Zadaniem tych komunikatów jest odpowiedzieć na pytania czytelników:
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.
jaka jest aktualna aktywność Słońca, czy i kiedy wystąpią rozbłyski słoneczne, aktualny zasięg zorzy polarnej, czego spodziewać się po Słońcu w najbliższych godzinach i dniach.
* Aktualizacje archiwizowane są w cyklu comiesięcznym i możliwe do odczytu w dziale Archiwum Solar Update.